Mama Terapeutka: Zacznę dość zaczepnie – po co właściwie masować dziecko?
Katarzyna Półbrat: Nie bez powodu noworodka zaraz po porodzie kładzie się na klatce piersiowej mamy. Wszystko dlatego, ażeby już od pierwszych chwil maleństwo poczuło bliskość z mamą, ale od tej zewnętrznej strony brzucha. Oprócz pierwszego posiłku, takie wtulenie w mamę daje mu poczucie bezpieczeństwa i nawiązanie nierozerwalnej więzi. Oczywiście najlepszym sposobem na podtrzymanie tej bliskości jest naturalne karmienie piersią, niemniej jednak istnieje jeszcze inny sposób – masaż. Już od samych narodzin niemowlę ma bardzo dobrze rozwinięty zmysł dotyku, a w pierwszych miesiącach życia jest on podstawowym bodźcem, dzięki któremu poznaje świat i kształtuje swój rozwój emocjonalny. Można więc powiedzieć, że dotyk to najlepsze, co może mu się wtedy przydarzyć.
MT: W ostatnich latach coraz częściej mówi się o tzw. masażu Shantala. Idealnym tego dowodem są oddzielne spotkania w ramach szkoły rodzenia, poświęcone tylko tej technice. Na czym w praktyce polega ta forma masażu?
KP: Masaż Shantala wywodzi się ze starożytnych Indii i polega na delikatnym, powolnym i rytmicznym głaskaniu całego ciała niemowlęcia lub dziecka, zaczynając od klatki piersiowej i brzucha, a kończąc na twarzy. Masować może mama, tata lub inna bliska osoba. Najlepiej gdy osoba masująca siedzi na podłodze z wyprostowanymi nogami i opartymi plecami. Nagie niemowlę trzymamy na ręczniku lub na gołych nogach główką w stronę stóp, a stópki dotykają brzucha osoby masującej. Dziecko powinno czuć stały kontakt najlepiej tylko z tą osobą. Do wykonania masażu stosujemy oliwkę, którą koniecznie należy rozgrzać w dłoniach lub uprzednio ją podgrzać. Następnie można przystąpić do masażu, który nie powinien trwać więcej niż 5 minut. Z czasem masaż może ulec wydłużeniu. Aby jego przebieg był w pełni komfortowy dla maluszka, warto zadbać o odpowiednio wysoką temperaturę w pomieszczeniu i lekko zmniejszyć oświetlenie. Można również włączyć przyjemną muzykę, która w późniejszym czasie będzie miło kojarzyć się dziecku. Warto postarać się, aby nikt nie był w stanie przerwać tej wyjątkowej chwili. Podczas masażu wskazany jest stały kontakt z ciałem dziecka chociażby jedną ręką. Ruchy powinny być płynne i swobodnie przenoszone z jednej części ciała na drugą, tak by wprowadzić maluszka w błogi stan relaksu. Masaż można wykonywać codziennie przed kąpielą lub bezpośrednio po niej, celem ułatwienia zaśnięcia.
MT: W czym pomocne dzieciom i rodzicom może być stosowanie masażu Shantala?
KP: Istnieje wiele zalet masażu dla dziecka, jak i rodzica. Przede wszystkim, jak już wspomniałam jest to przyjemna chwila dla obojga, która umacnia więzi między nimi. Poprzez wyciszenie i uspokojenie masaż może pomóc dziecku w zasypianiu, a czasem ukaja bolesne kolki czy nawet płacz. Co więcej, pobudza mechanizmy fizjologiczne, poprawiając trawienie, oddawanie gazów, stymuluje układ hormonalny i immunologiczny, podnosząc odporność organizmu. Korzystnie wpływa również na stan skóry, pobudzając w niej krążenie. Masowanie każdej części ciała dziecka, podnosi świadomość jego własnego ciała, poprawia koordynację ruchów i czucie ciała w przestrzeni. Na rodzica masaż także ma wpływ uspokajający. Ponadto, może łagodzić depresję poporodową lub tzw. baby blues ponieważ jego wykonywanie poprawia pewność siebie, wzmacnia wiarę we własne umiejętności opieki nad dzieckiem oraz ukierunkowuje na poznanie i zrozumienie potrzeb dziecka, które nieczęsto ciężko jest rozpoznać.
MT: Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do jego stosowania?
KP: Niemowlę przed masażem nie może być świeżo nakarmione, gdyż masaż uruchamia procesy, które mogą wywołać reakcje wymiotne i zakrztuszenia. Najlepiej wykonać go około pół godziny lub więcej po posiłku. Bardzo ważne jest także, żeby dokładnie obserwować maluszka przed i w trakcie wykonywania masażu. Jeżeli na jego twarzy pojawia się i utrzymuje grymas niezadowolenia czy rozdrażnienia, masażu lepiej nie wykonywać lub go przerwać, gdyż ma być to chwila przyjemna dla obojga. Nie zaleca się masażu także w trakcie infekcji lub w 1-2 dobach po szczepieniu. Jeżeli u dziecka stwierdzone zostały jakieś nieprawidłowości po porodzie, przed wykonaniem masażu najbezpieczniej poradzić się fizjoterapeuty czy lekarza.
MT: Gdybyś miała zachęcić rodziców do stosowania tej techniki masażu, to na co zwróciłabyś szczególną uwagę?
KP: Masaż Shantala nie jest masażem rehabilitacyjnym, jest to budowanie więzi z własnym dzieckiem poprzez dotyk, który przecież towarzyszy na co dzień w opiece nad maluszkiem przy jego przewijaniu, kąpaniu czy karmieniu. Te czynności to też nic innego jak pewna forma masażu. Dotyk płynący z masażu Shantala jest po prostu bardziej świadomy. Jeden instruktarz wystarczy, aby każdy rodzic mógł nauczyć się, jak masować i tym samym pogłębiać z dzieckiem nawiązującą się z dnia na dzień coraz silniejszą relację między nimi.
MT: Bardzo dziękuję za rozmowę i bardzo przydatne informacje.
Mama Terapeutka serdecznie poleca profil na Facebook’u Gabinetu Masażu i Zdrowej Diety Renovita Kasi Półbrat: https://www.facebook.com/RENOVita.GabinetMasazu/?fref=ts
